Mẹ bầu thắc mắc: Huyết áp thấp có bị tiểu đường thai kỳ không

Nhiều chị em thắc mắc: "Huyết áp thấp có bị tiểu đường thai kỳ không?" – vì đây là hai vấn đề tưởng chừng như trái ngược nhau. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mối liên hệ giữa huyết áp thấp và tiểu đường thai kỳ, từ đó có cách chăm sóc sức khỏe tốt hơn trong suốt thai kỳ.

Bà bầu huyết áp thấp là bao nhiêu?

Ở người bình thường, huyết áp tiêu chuẩn là 120/80 mmHg, nếu chỉ số huyết áp dưới 90/60 thì được xác định là huyết áp thấp. Tuy nhiên ở phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 12 tuần đầu tiên của thai kỳ thì huyết áp thường giảm hơn. Thông thường, tình trạng huyết áp thấp ở phụ nữ mang thai sẽ được cải thiện và trở về bình thường từ tháng thứ 3 của thai kỳ. Chỉ các trường hợp bệnh lý huyết áp thấp có thể kéo dài, đe dọa đến sức khỏe của cả mẹ và trẻ nên cần được theo dõi thường xuyên và xem xét điều trị. Ngoài ra, huyết áp cũng có thể thay đổi dựa theo sức khỏe tinh thần, thể chất và lối sống của mẹ bầu. Để xác định chính xác mẹ bầu có bị huyết áp thấp hay không cũng như mức độ nguy hiểm như thế nào, bác sĩ có thể đo nhiều lần và thường xuyên.

Tiểu đường thai kỳ là gì?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng rối loạn dung nạp glucose xảy ra trong thời gian mang thai, khi cơ thể mẹ bầu không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả để kiểm soát lượng đường trong máu. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi nội tiết tố từ nhau thai, làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường. Nếu không được kiểm soát tốt, tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều biến chứng cho cả mẹ và bé, như sinh non, thai lớn, tiền sản giật hoặc nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 sau sinh.

Huyết áp thấp có bị tiểu đường thai kỳ không?

Câu trả lời là: Có thể. Dù nhiều mẹ bầu cho rằng bản thân mình bị huyết áp thấp thì sẽ không bị tiểu đường thai kỳ, nhưng trên thực tế, đây là hai tình trạng sức khỏe hoàn toàn khác nhau, và việc bị huyết áp thấp không hề ngăn cản nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ.
Hiện nay, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy huyết áp thấp có tác dụng ngăn ngừa tiểu đường thai kỳ. Hai tình trạng này xảy ra do các nguyên nhân và cơ chế hoàn toàn khác nhau. Trong khi huyết áp thấp liên quan đến tuần hoàn máu và hệ tim mạch, thì tiểu đường thai kỳ lại liên quan đến sự rối loạn trong chuyển hóa đường và hoạt động của insulin. Do đó, việc bị huyết áp thấp không đồng nghĩa với việc bạn không có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ.
Huyết áp thấp có thể là triệu chứng sớm của bệnh tiểu đường. Do đó để chắc chắn,người bệnh cần đến các cơ sở y tế có chất lượng, thực hiện các xét nghiệm đo lượng đường trong máu, từ đó xác định chính xác mình có bị bệnh đái tháo đường hay không. Xét nghiệm tiểu đường không nhiều chi phí vì vậy nhiều người vẫn có thể thực hiện xét nghiệm được.

Phụ nữ tình trạng sức khỏe như thế nào dễ bị tiểu đường thai kỳ?

Các đối tượng có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ bao gồm phụ nữ có tiền sử gia đình bị tiểu đường, thừa cân béo phì, từng sinh con to (trên 4kg), tiền sử sản khoa bất thường, mang thai muộn (trên 35 tuổi), và một số nhóm người châu Á.

• Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình (cha, mẹ, anh chị em) mắc bệnh tiểu đường, thì nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ sẽ tăng cao.
• Thừa cân, béo phì: Phụ nữ có chỉ số BMI (Body Mass Index) từ 25 trở lên, hoặc có lối sống ít vận động, sẽ dễ bị tiểu đường thai kỳ.
• Tiền sử sinh con to: Nếu từng sinh con nặng trên 4kg, hoặc có tiền sử thai chết lưu không rõ nguyên nhân, sẩy thai liên tiếp, sinh non, hoặc thai dị tật, thì nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Mang thai muộn: Phụ nữ mang thai sau 35 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Hội chứng buồng trứng đa nang: Đây là một tình trạng nội tiết tố liên quan đến việc sản xuất trứng và có thể làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ.
• Chủng tộc: Một số nhóm người châu Á có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cao hơn.

Phòng tránh tiểu đường thai kỳ bằng cách nào?

Đái tháo đường thai kỳ nếu không kiểm soát chặt chẽ có thể gây nguy cơ thai lưu, sảy thai, tiền sản giật, sinh non. Đặc biệt những người mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ ở lần mang thai tiếp theo và có thể tiến triển thành đái tháo đường tuýp 2 thực sự sau khi sinh. Dưới đây là các cách phòng tránh tiểu đường thai kỳ:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Chọn thực phẩm có lợi cho sức khỏe như các loại thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo và calo như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt… là lựa chọn tuyệt vời. Hạn chế tinh bột, dầu mỡ, đồ ăn ngọt, thức ăn chiên xào…
• Tập thể dục nhẹ nhàng thường xuyên
• Kiểm soát và duy trì cân nặng hợp lý trước và trong khi mang thai
• Uống đủ nước: uống từ 2.5 đến 3 lít nước mỗi ngày
• Thăm khám thai sản định kỳ
• Tầm soát thai kỳ: Dung nạp 75g đường để chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ. Nếu thai phụ không có yếu tố nguy cơ, bất thường đường huyết lúc đói >= 92 mg/dL -> Tầm soát lúc 24-28 tuần. Thai phụ có yếu tố nguy cơ -> Tầm soát trong 3 tháng đầu. Có thể lặp lại ở 24-28 tuần (Nếu trước đó bình thường).
• Tầm soát được thực hiện ở tam cá nguyệt thứ nhất ( tiếng Anh là Trimester). Nếu xét nghiệm âm tính thai phụ cần thực hiện lại test 75g đường lần thứ 2 ở giai đoạn từ 24 đến 28 tuần.

Hiện tại theo khuyến cáo của hướng dẫn Quốc gia về kiểm soát và quản lý đái tháo đường thai kỳ thì biện pháp dung nạp 75mg glucose sẽ được thực hiện cho tất cả các thai phụ khi mang thai nếu thai phụ có nguy cơ cao.
Như vậy, không có câu trả lời chính xác cho thắc mắc huyết áp thấp có bị tiểu đường thai kỳ không bởi chưa có tài liệu y khoa nào chứng minh về vấn đề này. Mẹ bầu có tiền sử sức khỏe huyết áp thấp nên duy trì việc thường xuyên đo huyết áp và kiểm tra đường huyết, giúp sớm phát hiện các nguy cơ bệnh lý tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe mẹ và bé. Thêm vào đó, lối sống sinh hoạt và ăn uống lành mạnh cũng sẽ giúp tăng cường sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng không đáng có trong thời gian mang thai.