Hiện nay có nhiều chị em phụ nữ lựa chọn ăn chay thường xuyên với mong muốn thanh lọc cơ thể, cải thiện sức khỏe. Nhưng có rất nhiều tranh cãi xung quanh vấn đề dinh dưỡng cho bà bầu ăn chay, khá đông người cho rằng như vậy sẽ không thể đảm bảo sự phát triển tốt cho thai nhi. Cùng tìm hiểu thêm về vấn đề này trong bài viết sau đây.
Lựa chọn lối sống, chế độ dinh dưỡng như thế nào là quyền tự do cá nhân của mỗi người, tuy nhiên vấn đề ăn chay khi đang mang thai vẫn khiến nhiều người tranh cãi. Đa số cho rằng những người phụ nữ ăn chay trường sẽ không thể đảm bảo nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi và cũng khiến cơ thể người mẹ không đủ sức để vượt qua khoảng thời gian mang thai, sinh con sau này.
Ăn chay khi mang thai có tốt không?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bà bầu ăn chay trường không đúng cách rất dễ dẫn đến nguy cơ thiếu máu. Lý do là trong khẩu phần ăn uống hàng ngày, một số dưỡng chất đã bị bỏ qua như sắt, kẽm, vitamin B12, mà những chất này chỉ có ở thịt và thực phẩm có nguồn gốc từ động vật.
Khi ăn chay, bà bầu cũng không được bổ sung đầy đủ chất đạm từ thịt, cá, trứng… Điều này khiến bé dễ bị suy dinh dưỡng từ khi còn trong bụng mẹ. Bé sau này chậm cả trí lực và kém phát triển về thể lực. Thậm chí có một số trẻ nhỏ còn mắc cả chứng khuyết tật ống thần kinh. Ngoài ra, các hiện tượng như sinh non, sảy thai hoặc thai lưu cũng khó tránh khỏi.
Tuy vậy không thể phủ nhận một số ưu điểm sáng giá của việc ăn chay khi mang thai như:
- Thực đơn cho bà bầu ăn chay thường có nhiều rau, củ, quả. Điều này giúp các mẹ bầu thoát khỏi nỗi ám ảnh do “táo bón”.
- Thực phẩm ăn chay đều có nguồn gốc từ thực vật. Chúng đều không có cholesterol và rất ít chất béo bão hòa.
- Chế độ ăn chay nhiều chất xơ giúp các bà bầu kiểm soát tốt cân nặng hơn và có thể sớm lấy lại vóc dáng sau sinh.
Nguyên tắc dinh dưỡng cho bà bầu ăn chay
Như đã đề cập ở trên, đối với các bà bầu lựa chọn ăn chay trường, cần biết cách xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, đủ chất để hạn chế tới mức thấp nhất các nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng cho cả mẹ và con. Gợi ý về nguyên tắc dinh dưỡng cho bà bầu ăn chay sau đây sẽ phần nào giúp các mẹ bầu đảm bảo sức khỏe tốt hơn:
Bổ sung đầy đủ thực phẩm có chứa DHA
Nếu bạn ăn chay khi mang thai thì sẽ rất dễ bị thiếu hụt DHA do dưỡng chất này có nhiều trong các loại cá, dầu cá và tảo. DHA rất quan trọng đối với sự phát triển mắt và não của bé. Mỗi ngày bạn cần khoảng 1,4g DHA. Bạn có thể bổ sung DHA thông qua viên uống bổ sung trước khi sinh, các sản phẩm làm từ tảo và các loại rau có lá màu xanh đậm.
Nạp đủ lượng protein cần thiết cho cơ thể
Protetin chính là dưỡng chất quý giá và quan trọng đối với người ăn chay. Các mẹ bầu cần hiểu rằng bản thân mình đang thiếu một lượng protein khá lớn. Chúng ta cần bổ sung đầy đủ tạo đủ điều kiện cho thai nhi phát triển. Nếu ăn chay trường, bạn có thể theo trường phái uống sữa và ăn trứng. Các chuyên gia cho rằng, 2-4 ly sữa mỗi ngày là rất cần thiết đối với thai phụ.
Chú trọng nguồn thực phẩm giàu canxi
Nếu chế độ ăn của bạn thiếu canxi, cơ thể sẽ tự động lấy canxi từ xương của bạn để nuôi dưỡng thai nhi. Điều này khiến bạn có nguy cơ bị loãng xương cao. Mỗi ngày phụ nữ mang thai cần hấp thu 1.300mg canxi. Một số nguồn cung cấp canxi nếu bạn ăn chay khi mang thai là: sữa tươi, sữa chua, phô mai, các loại rau có lá màu xanh đậm, sữa đậu nành, đậu phụ...
Tăng cường nhóm thực phẩm giàu vitamin C để tăng khả năng hấp thu sắt
Các chuyên gia khuyến nghị nhu cầu chất sắt ở người ăn chay gấp 1.8 lần so với người có chế độ ăn uống bình thường. Mặc dù có rất nhiều nguồn thực phẩm chứa sắt thuần chay như đậu lăng, đậu phụ, rau bina, đậu nhưng cơ thể phụ nữ mang thai vẫn dễ bị thiếu sắt. Do sắt heme dễ hấp thụ chỉ có ở thực phẩm động vật, thực vật chỉ chứa sắt không heme. Vì vậy, phụ nữ mang thai nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C để hỗ trợ hấp thụ sắt không phải heme, từ đó, ngăn ngừa thiếu sắt.
Bổ sung đầy đủ vitamin B12
Thiếu vitamin B12 có thể khiến thai nhi bị dị tật ống thần kinh và làm tăng nguy cơ sinh non. Vitamin B12 có nhiều trong thực phẩm mặn. Do đó, bà bầu ăn chay sẽ có nguy cơ thiếu hụt cao hơn. Vitamin B12 và axit folic là những chất dinh dưỡng quan trọng cần được bổ sung theo chỉ định của bác sĩ. Mỗi ngày phụ nữ mang thai cần khoảng 2,6mcg vitamin B12. Bạn có thể bổ sung thông qua các món chay cho bà bầu như ngũ cốc tăng cường vitamin B12, sữa đậu nành và các sản phẩm thay thế thịt.
Bổ sung đầy đủ thực phẩm giàu kẽm và cholin
Kẽm rất cần thiết cho việc tăng cường miễn dịch và sự phát triển của thai nhi. Do đó, phụ nữ ăn chay khi mang thai nên bao gồm các loại đậu như đậu xanh, đậu lăng, đậu phụ và các loại hạt như hạt óc chó, hạt điều, hạt chia, hạt lanh xay, hạt bí ngô.
Choline cũng rất cần thiết cho quá trình mang thai vì choline thúc đẩy sự phát triển não bộ thai nhi và ngăn ngừa dị tật bẩm sinh. Mẹ bầu nên ăn các loại đậu, rau xanh, khoai tây, các loại hạt, và trái cây để bổ sung choline.
Ngoài việc để tâm đến chế độ dinh dưỡng cho bà bầu ăn chay, đa dạng các nhóm thực phẩm kể trên, bà bầu còn cần được theo dõi sức khỏe sát sao hơn so với những người có chế độ ăn uống bình thường. Thăm khám và theo sõi sát sao các chỉ số sức khỏe sẽ giúp mẹ bầu đảm bảo cơ thể nhận được đủ dưỡng chất cho thai nhi phát triển toàn diện và không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của bản thân người mẹ.